Vitamine B12 ofwel cobalamine heb je nodig voor veel verschillende lichaamsfuncties. Vooral je hersenen, je bloed en je zenuwen hebben voldoende B12 nodig. Bij een B12 tekort vertraagt de methylatie en daardoor de afbraak van histamine die in de cellen zelf zit. 

Het is goed te weten dat er een verschil in afbraak is tussen histamine IN de cellen en histamine BUITEN de cellen. 

De histamine IN de cellen vind je voornamelijk in de hersenen en een beetje in de organen zoals lever en nieren. Als er teveel histamine in de cellen zit kun je moeite krijgen met je geheugen, concentratie, coördinatie (je loopt vaker tegen iets aan),evenwichtsproblemen, maar ook gevoelloze vingers en tenen en tintelingen.

Bij histamine intolerantie zijn er spijsverteringsproblemen, een tekort aan maagzuur komt veel voor. Hierdoor wordt eten niet goed verteerd en ontstaan er met verloop van tijd darmklachten en daarna histamine klachten. 

De opname van vitamine B12 uit voeding is afhankelijk van voldoende ‘intrinsieke factor’, dit is een stof in de maag. Bij een maagzuurtekort is er ook te weinig intrinsieke factor, deze stof wordt ook nog eens minder als je ouder wordt. Dit is de reden dat ouderen wordt geadviseerd extra vitamine B12 te gebruiken. 

Vitamine B12 is ook nodig om enzymatische reacties te laten plaatsvinden. Enzymen helpen vetzuren en aminozuren te verwerken. Zo zijn er enzymen die het DNA gezond houden en enzymen die histamine in de cellen afbreken. Dit is het  HNMT enzym en  is direct afhankelijk van voldoende B12.

Je lichaam kan zelf geen vitamine B12 produceren, je krijgt het binnen via voeding. Eet je vegetarisch, let dan op de inname van voldoende dierlijke producten, eet je plantaardig, neem dan een goed vitamine B12 supplement.

Hoeveel vitamine B12 heb je nodig?

Hoeveel vitamine B12 je nodig hebt is afhankelijk van hoe gezond je bent. Ben je zwanger, drink je veel alcohol of heb je zwaar overgewicht, dan heb je meer vitamine B12 nodig. Een gezond lichaam kan heel veel vitamine B12 in de lever opslaan. Je hebt daar een voorraad voor drie tot zes jaar. 

Werkt je lichaam niet zoals het hoort waardoor je opname problemen hebt, zoals bij maagzuur tekort en/of darmklachten en ziekten, dan heb je wellicht extra vitamine B12 nodig. Maar hoe weet je of je een tekort hebt?

Vitamine B12 tekort onderzoeken

In je lichaam wordt vitamine B12 gebonden aan twee proteïnen: haptocorrine en transcobalamine. De vitamine B12 gebonden aan haptocorrine is inactief, het wordt niet door de cellen opgenomen maar opgeslagen in de lever voor later gebruikt.

Vitamine B12 gebonden aan transcobalamine is de actieve vorm (holo TC)  Deze heeft een vrij korte werkingstijd.

Bij een trage schildklier en andere B12 tekort klachten is actieve B12 (holo TC) het belangrijkste om te testen. Het normale bloedonderzoek via de huisarts is totaal B12. Maar een deel hiervan is dus ook de ongebonden vorm waardoor het dus kan lijken of je waarde goed is, maar je in feite te weinig actieve B12 hebt.

Er zijn verschillende bloedonderzoeken voor vitamine B12. 

• Het standaard totaal B12 bloedonderzoek, deze meet actieve en niet actieve B12
• Actief B12 (holo TC=holotranscobalamine)
• Methylmalonzuur (MMA)

Het beste is om alle drie de tests te laten uitvoeren.

Actief B12 onderzoek

Het actieve vitamine B12 is ongeveer 6-20% van het totale vitamine B12 in je bloed. Het heeft een korte werkzaamheid en daalt veel sneller dan totaal vitamine B12. Een actief vitamine B12 onderzoek geeft ook eerder een B12 tekort aan. 

Het nadeel van actief B12 onderzoek is dat het nog niet helemaal duidelijk is of de test accuraat is, omdat het zo sensitief is. Dit onderzoek wordt niet vaak gebruikt vanwege de hogere kosten.

Methylmalonzuur

Vitamine B12 wordt normaal gesproken afgebroken tot Methylmalonzuur (MMA). Bij een vitamine B12 tekort kan MMA gaan stapelen. Een verhoogt MMA kan dus een vitamine B12 tekort aantonen. Maar ook dit onderzoek is niet helemaal accuraat, het geeft vaak vals-positieve resultaten.

Nierproblemen

Als er beschadigde nieren zijn, zijn zowel actief B12 als MMA niet betrouwbaar.

Normale vitamine B12 waarden

• Totaal vitamine B12 is tussen 200 – 1100 ng/L (nanogram per liter), 200 – 1100 pg/mL (picogram per milliliter), of 148 – 811 pmol/L (picomol per liter).
• Actief vitamine B12 (holoTC) is tussen 20 – 134 pmol/L (picomol per liter).

Deze waarden verschillen iets per laboratorium door verschillen in technieken, materialen en chemicaliën.

Oorzaken van een te laag vitamine B12

• Een dieet waarbij te weinig producten met B12 wordt genuttigd (plantaardig dieet)
• Maagzuurtekort. In de maag wordt vitamine B12 gemengd met de intrinsieke factor. Deze stof zorgt ervoor dat vitamine B12 in het laatste deel van de dunne darm opgenomen kan worden. Een maagzuur tekort wordt nogal eens verward met een te hoog maagzuur (wat kan ontstaan door verhoogd histamine). Bij een maagzuur tekort heb je ook last van brandend maagzuur, het verschil met verhoogd maagzuur is dat je bij een tekort snel een vol gevoel hebt en je snel misselijk wordt na het eten. 
• Trage schildklier of Hashimoto. Dit komt veel voor bij MCAS als gevolg van een tekort aan voedingsstoffen. Die dan weer ontstaan door slechte spijsvertering en uitgebluste lever en uitgeputte bijnieren. 
• Een FUT2 mutatie waardoor er maar weinig maag- en  darmslijmvlies is. (Er zijn ook FUT2 mutaties waardoor het vitamine B12 juist verhoogt, dus niet iedere FUT2 mutatie zorgt voor een tekort.)
• Zwangerschap en borstvoeding, omdat de foetus voorrang heeft op de voedingsstoffen waardoor jijzelf een tekort kunt krijgen.
• Pernicieuze anemie, dit is bloedarmoede die ontstaat door een autoimmuunziekte waardoor de maag te weinig vitamine B12 opneemt. 
• Maag- en darmproblemen zoals o.a. de ziekte van Crohn, Coeliakie, H.Pylori infectie, ontstekingen in de darm, lekke darm. 
• Maagverkleining
• Alcoholisme
• Multiple myeloma (bloedcel kanker)

En er zijn medicijnen die vitamine B12 kunnen verlagen. 

• Gebruik je een van de volgende antihistaminica:
  • cimetidine (Tagamet)
  • ranitidine (Zantac)**
  • nizatidine (Axid)
  • famotidine (Pepsid)

Dan zorgen deze voor het verlagen van maagzuur en daarmee de opname van vitamine B12. 

• Protonpompremmers
• Maagzuurremmers
• Medicatie voor diabetes (zoals metformine)
• Epilepsie medicatie
• De anticonceptie pil
• Aspirine (Salicylzuur)

MCAS problemen door een vitamine B12 tekort

1. Ontgiftingsproblemen

Door een vitamine B12 tekort verlaagt glutathion. Dit is de belangrijkste ontgiftingsstof en tevens antioxidant.

2. Verhoogd risico voor depressie

Vooral vrouwen zouden sneller depressie en stemmingswisselingen kunnen ontwikkelen. Je hebt namelijk vitamine B12 voor de productie van SAM-e. Deze stof heb je nodig om voldoende neurotransmitters aan te kunnen maken, zoals serotonine en dopamine.

3. Verhoogd histamine in de hersenen en andere organen. 

Een vitamine B12 tekort zorgt voor een verlaagde HNMT enzymactiviteit waardoor angst veel bij MCAS voorkomt. Ook concentratie, geheugenproblemen en hersenmist worden veel gezien.

Hoe verhoog je B12?

Allereerst kijk je met je arts naar wat de onderliggende problemen zijn, waar wordt het tekort door veroorzaakt? 

Pas je leefstijl aan en verbeter je voeding.

• Eet voldoende dierlijke producten. Vooral rood vlees bevat veel vitamine B12. Andere bronnen als gevogelte, vis en zuivel zijn ook goede bronnen. Eieren zijn als vitamine B12 bron wat minder geschikt omdat ze niet zoveel B12 bevatten.
• Gebruik dagelijks Chlorella. Goed nieuws voor mensen die plantaardig eten, volgens dit onderzoek zou 9 gram chlorella per dag zou al voldoende zijn om te voorzien in voldoende vitamine B12. De deelnemers hadden een vitamine B12 tekort en verhoogt MMA, na 60 dagen inname van 9 gram chlorella verlaagde het MMA met 10% en verhoogde het serum B12 met 34%.  Chlorella is rijk aan voedingsstoffen. Pas wel op met de hoeveelheid, chlorella werkt ook sterk ontgiftend. Bij MCAS zijn er teveel gifstoffen in het lichaam, als je dan chlorella gebruikt (meer dan 2 tabletten kan al teveel zijn) kan de ontgifting weer op gang komen. Op zich is dat gunstig, maar dit kan ook voor mestcelactivatie zorgen en te sterke ontgiftingsreacties doordat er vaak een lekke darm is en/of obstipatie waardoor de vrijgekomen gifstoffen niet afgevoerd worden maar via de darmwand opnieuw opgenomen worden en in de bloedbaan komen, dit is giftiger dan toen de gifstoffen nog vastzaten in de weefsels. Dus wees verstandig, begin met 1 tablet of een mespuntje en bouw dit heel langzaam op.
• Verbeter de darmgezondheid, is het darmslijmvlies aangetast door parasieten, schimmels, metalen en is er een lekke darm. Los dit dan op, je hebt een gezond darmslijmvlies en darmflora nodig om B12 op te kunnen nemen. 
• Heb je maagzuur tekort (wat qua klachten erg lijkt op verhoogd maagzuur) Verhoog dan maagzuur en daarmee de intrinsieke factor.
• Stop met roken
• Stop met het gebruik van suiker
• Beweeg meer
• Kijk samen met je arts of behandelaar of je belastende medicatie kunt stoppen.

Als je dit alles al hebt gedaan en het niet voldoende werkte, kun je kijken naar een vitamine B12 supplement. Een injectie met hydroxycobalamine wordt bij histamine intolerantie en MCAS niet aangeraden omdat veel mensen hier histamine klachten van krijgen. 

Methylcobalamine of Adenosylcobalamine zijn prima vormen. Vermijd de synthetische cyanocobalamine.

Welke vorm van vitamine B12 gebruik je?

Methylcobalamine verbetert de methylatie en verlaagt een te hoog homocysteïnegehalte. Deze vorm van vitamine B12 wordt het makkelijkst door het lichaam opgenomen. Het wordt gebruikt in de lever, hersenen en het zenuwstelsel.

Adenosylcobalamine ondersteunt en beschermt de mitochondriën, dit zijn de energiecentrales in de cellen die zorgen voor de verbranden van voedsel en de energieproductie. Adenosylcobalamine is ook een belangrijk onderdeel van de stof myeline. Deze stof beschermt de zenuwcellen en zorgt voor snelle prikkeloverdracht. Bij een tekort aan adenoxyl werken de neurotransmitters trager en kunnen zenuwcellen minder makkelijk reageren.

Methyl- en adenosylcobalamine zijn allebei natuurlijke vormen die je via dierlijke voeding binnen krijgt. Ze werken nauw samen en zorgen voor een goede vitamine B12 balans.

Een combinatie is vaak aan te bevelen.

Maar je kunt dit het beste, samen met de dosering, met je arts of behandelaar bespreken. 

https://labs.selfdecode.com/blog/vitamin-b12-test/

Disclaimer

Dit artikel is geschreven vanuit de visie van de schrijver. Het is bedoeld ter informatie en is geen medisch advies. Ga voor medisch advies naar uw (huis)arts. Lisa Goudzwaard is ervaringsdeskundige MCAS en wil mensen helpen hun lichaam en geest te begrijpen en hun zelfhelend vermogen, mentaal en lichamelijk te vergroten.