Zijn we vanbinnen niet gewoon vervuilde slappe gelatine puddingen en kunnen we godzijdank nog door het leven door dat fijne skelet die onze massa meesleept? (Zie je het voor je?)

Zijn we slap door alle gifstoffen in ons maatschappij en biologische toxinen?
Waarom slaat je lichaam bij het minste geringste op hol en voel je je zo slap als een vaatdoek?

In dit artikel hoop ik al je vragen te beantwoorden, met weer verrassende uitkomsten, of misschien juist niet verrassend, maar heel logisch.

Wat is bindweefsel?

Bindweefsel zit in heel je lichaam, overal, het bindt letterlijk alles aan elkaar. Het is zeg maar de steiger van je weefsels, het houdt de organen op hun plek en verbindt het vasculaire systeem, spieren, gewrichten en het zenuwstelsel. Het zit in de botten, huid, pezen en gewrichtsbanden, het lymfatisch en het vasculaire systeem. Zonder bindweefsel is er geen structuur en ben je een slappe gelatine pudding.

Bindweefsel heeft nog een functie, het is belangrijk voor de stofwisseling, het metabolisme.
Overal in het bindweefsel zijn meerdere regenererende en immuuncellen: Mestcellen, macrofagen, eosinofielen en plasmacellen. Zij zijn verantwoordelijk voor de ontstekings- immuun respons op gevaar van buiten of antigenen. Het helpt het afval van cellen op te ruimen terwijl essentiële voedingsstoffen en zuurstof aanlevert.
Onthoud dit. Dit is essentieel voor MCAS.

Zonder bindweefsel kun je niet overleven of überhaupt leven. Dus je kunt je voorstellen wat het betekent als je bindweefsel slap is en niet goed werkt.

Waar bestaat bindweefsel uit?

De belangrijkste stoffen zijn vezels, dit zijn collageen en elastine. Daarnaast is er het extracellulaire matrix (ECM) of wel de steiger, dit is de grondstof.
Collageen en elastine spelen een sleutelrol in het reguleren van celfuncties.

Collageen is het meest voorkomende proteïne in het lichaam. Het zit in je huid, spieren, pezen en gewrichtsbanden, botten en bloedvaten. Het zorgt voor stevigheid, het is een lijm. Collageen is verbonden met het extracellulaire matrix door plakkende proteïnen als fibronectine en glycoproteïnen.
Elastine zijn de flexibele vezels, ze zijn ongeveer 1000 keer meer flexibel dan collageen. Die flexibiliteit geeft weefsel veerkracht, buigzaamheid en terugslag.  Druk maar eens met je vinger op je huid.

Het extracellulaire matrix is een complex multi-dimensionaal netwerk, hier ‘wonen’ onze cellen. Ze groeien hier, leven en migreren.

Die extracellulaire matrix is absoluut noodzakelijk wil de cel kunnen overleven, voedingsstoffen uit kunnen wisselen, regenereren en helen. Overal waar bindweefsel is, is een extra cellulaire matrix.

Er zijn hierin ook veel andere proteïnen, groeifactoren, biochemische stoffen en macromoleculen. De samenstelling hiervan verschilt per lichaamssysteem. Zo bestaat het primaire extracellulaire matrix van de hersenen voornamelijk uit hyaluronzuur.

De extracellulaire matrix is dynamisch en voortdurend in aanbouw. Het bouwt aan de steigers van weefsels (met groeifactoren als VEGF, epidermale groeifactoren en fibroblasten) of het breekt steigers af (met MMP’s, Matrix Metalloproteinase en andere proteases). Dit is allemaal afhankelijk van de fysiologische conditie van het lichaam. Alle veranderingen in de ECM zullen de functie van organen en weefsels beïnvloeden.

Aandoeningen van het bindweefsel

Er bestaan meer dan 200 soorten bindweefselziekten. En anno 2022 weet men nog steeds niet wat de oorzaak ervan is. Wat ik persoonlijk dubieus vind. Want een tekort aan voedingsstoffen, pathogene organismen en gifstoffen in het lijkt me een aanwijsbare mogelijkheid.

Gedifferentieerde en niet-gedifferentieerde bindweefselziekten

Hier bespreek ik de niet-gedifferentieerde ofwel UCTD omdat hier nog veel onduidelijkheid over is. De symptomen bij UCTD komen deels overeen met MCAS, maar ook met SVID (Small Vessel Inflammatory Disease, vasculitis) en Vector-Borne Disease (ziekte ontstaan door pathogenen). Bij MCAS zijn er heel vaak pathogenen en SVID wordt behandeld met mestcelstabilisatoren of antihistaminica omdat mestceldegranulatie voor lekke vaatwanden, infiltratie van leukocyten veroorzaakt. Aldus onderzoek in 2021.

UCTD

Undifferentiated connective tissue disease (UCTD) is een auto immuunziekte dat ieder lichaamssysteem kan aantasten. CTD (connective tissue disease, ofwel bindweefsel ziekte) wordt geclassificeerd als niet gedifferentieerd als de signalen en symptomen overeenkomen met CTD, maar die niet voldoet aan alle diagnostische criteria voor een van de CTD ziekten als bijvoorbeeld reumatoïde artritis, sclerodermie of lupus).
De symptomen van UCTD kunnen variëren, maar de meest voorkomende zijn artritis, gewrichtspijn, koorts en Raynaud fenomeen (verminderde bloeddoorstroming) en symptomen van de slijmvlies membranen en huid, zoals droge ogen en mond, mondzweren en sensitiviteit voor zonlicht (fotosensitiviteit) en haaruitval. Ook kunnen er klachten zijn in de longen, hart, spieren en zenuwstelsel.

De medische behandeling is gericht op het verminderen van de symptomen, maar is helaas niet gericht op het behandelen van het proces dat de symptomen veroorzaakt, omdat er geen gevonden kon worden. Men denkt dat een genetische oorzaak kan zijn of dat de ziekte ontstaat door milieufactoren of een combinatie van beide.

Het Ehlers-Danlos Syndroom is een goed voorbeeld van een genetische oorzaak. Veel mensen met migraine hebben Ehlers-Danlos in een lichte vorm. Heel veel mensen met Ehlers-Danlos hebben MCAS.

Milieu oorzaken zijn heel breed:

• voedingsstoffen tekorten
• blootstelling aan giftige chemicaliën
• blootstelling aan UV licht
• biotoxinen infectie (zoals bartonella, mycoplasma, de ziekte van Lyme, virussen, parasieten en schimmels)

Dit zijn ook allemaal onderliggende oorzaken van MCAS.

Als MCAS ontstaat door milieu oorzaken en er daardoor UCTD ontstaat dan is het behandelen van deze oorzaken essentieel en daarnaast het verbeteren van het bindweefsel.

In het artikel Is thiamine de missende vitamine bij MCAS? Ga ik uitgebreid in op de noodzaak van het op peil brengen van thiamine. Ook gezond bindweefsel is afhankelijk van voldoende thiamine. Dr .Derrick Lonsdale van Hormones Matter legt de noodzaak voor thiamine voor goede collageenproductie uit: Voor de productie van collageen heeft het lichaam heel veel thiamine en magnesium nodig, omdat zij beiden componenten zijn van de energie productie. Ehlers Danlos is een bindweefselziekte wat onder dysautonomie valt. Dysautonomie is een voorbeeld van energietekort in het onderste deel van de hersenen en ook het zenuwstelsel.
Thiamine en magnesium zijn natuurlijk niet de enige stimulanten voor energie synthese, je hebt ook het vitamine B-complex nodig en een multivitamine. Het is een geheel ander perspectief op de oorzaak en behandeling van ziekte.

Zoals in het thiamine artikel te lezen valt, zorgt thiamine voor zuurstof en daarmee energie en zorgt een thiamine tekort voor heel veel cofactoren van MCAS.
Is MCAS dan een bindweefselziekte, of eenvoudigweg een tekort aan thiamine?

Waarom zorgt bindweefselziekte voor MCAS?

In ieder bindweefsel van ons lichaam bevinden zich mestcellen, deze beschermen ons tegen giftige stoffen en infecties. De mestcellen kunnen met elkaar communiceren met behulp van het centrale en perifere zenuwstelsel in het bindweefsel. Iedere zenuw is omringd met meerdere lagen bindweefsel. De buitenste laag is het epineurium. Hierin bevinden zich axonen en dendrieten, deze zijn ook omringt met een ander type bindweefsel: endoneurium. Onze zenuwcellen communiceren via de axonen en dendrieten met andere cellen. In deze omgeving liggen ook de mestcellen, mestcellen die mogelijk niet goed functioneren: zoals bij MCAS.

Als er biotoxinen (Lyme, Bartonella, schimmels, parasieten, virussen) in het lichaam komen kunnen deze de microgliale cellen infecteren. Deze cellen helpen het centraal zenuwstelsel bij de immuunrespons door afval en dode of beschadigde neuronen uit de cellen op te ruimen. Van biotoxinen is bekend dat ze MMP (enzymen die collageen afbreken) gebruiken, als deze toxinen de microgliale cellen infiltreren betekent dit dat het afval niet afgevoerd kan worden en het collageen afgebroken wordt. Dit zorgt voor schade aan de zenuwschede waardoor klachten kunnen lijken op ziekten als MS en een aantal neurologische klachten.
(meningitis, ijspriem hoofdpijn/migraine, fotofobie, tinnitus, slapeloosheid, visuele verstoringen, troebel zicht, depressie, psychiatrische ziekten, psychiatrische vermoeidheid, perifere migrerende neuropathie, coordiatie verlies, algehele slapte, pijnsyndromen, spiertrekkingen en geïsoleerde tremoren en meer!)
De Multiple Sclerose Society erkent Lyme als oorzaak van MS.

Bij het mestcelactivatie syndroom (MCAS) reageren deze mestcellen te snel en te veel als gevolg van al die toxinen in de cellen. Er wordt dan door middel van mestceldegranulatie veel histamine vrijgelaten. Je immuunsysteem valt dan je eigen lichaam aan, hierdoor ontstaan auto-inflammatoire processen en bepaalde auto-immuunziekten.

Wat is mestcel degranulatie: in de mestcel zijn chemische stoffen als pakketjes opgeslagen dit noemt men granulen (korrels). Als deze granulen/pakketjes uit elkaar vallen heet dit degranulatie. Degranulatie gebeurt zodra de granulen door de celwand van de mestcel dringen. Dit gebeurt als reactie van de mestcellen zodra ze met een giftige stof of infectie in aanraking komen en is een normale reactie waardoor de ingepakte stoffen vrijkomen en hun werk kunnen doen. Eén van deze stoffen is histamine, andere stoffen die ook vrijkomen zijn de ontstekingsstoffen cytokinen en interleukines. De taak van histamine is om lokaal andere cellen te versterken, de histamine vergroot de bloedvaten en maakt ze doorlaatbaar zodat de andere cellen makkelijker naar een lokale infectie kunnen om de infectie te bestrijden. Ook zorgt histamine voor ontsteking zodat op korte termijn een probleem op gelost kan worden. Als een ontsteking langer duurt kan je lichaam niet werken zoals het zou moeten werken. Langdurige ontstekingen kunnen onder andere ontstaan door een mestcel verstoring, zoals MCAS en mastocytose. Ook bij histamine intolerantie is je lichaam in een hogere staat van ontsteking doordat er histamine uit mestcellen wordt vrijgelaten en niet goed kan worden afgebroken.

Een goed bindweefsel is stevig heeft normaal reagerende mestcellen, slecht bindweefsel is verslapt, zie het als een gelatinepudding met vruchtjes waar te weinig gelatine in zit. Als er te weinig gelatine in de pudding blijven de vruchtjes niet op hun plek zitten: er is beweging in de pudding.
De vruchtjes zijn de mestcellen, deze zullen door de beweging in het bindweefsel openspringen en histamine en ontstekingsstoffen vrijlaten..

Darmklachten door slap bindweefsel

Bij histamine intolerantie zijn vaak de darmen de oorzaak, dit is niet alleen doordat er te weinig voedingsstoffen zijn om het enzym DAO (diamine oxidase) te produceren én te activeren, maar ook door slap bindweefsel. Als het bindweefsel niet stevig is hebben de spieren moeite met samentrekken, zo kunnen je darmen moeite hebben met het voortstuwen van voeding en afval en kun je last krijgen van obstipatie, maar ook diarree kan ontstaan doordat rottende voedingsresten te lang in de darm blijven waardoor ongezonde bacteriën zich kunnen vermeerderen en darmklachten ontstaan als buikpijn en winderigheid.

Verzwakt bindweefsel kan ook een lekke darm veroorzaken, doordat de darmwand wordt aangetast.

De darmwand bestaat uit 3 lagen:

De binnenste laag, waar de voeding en het afval passeert is het slijmvlies, deze laag is sterk geplooid en bedekt met microvilli, dit zijn microscopisch kleine haartjes die voedingsstoffen opnemen. In deze laag liggen ook de kleine klieren die darmsappen produceren, waaronder DAO.
De middelste laag is het bindweefsel, deze zorgt voor de stevigheid van de darmwand. Hier bevinden zich ook de mestcellen.
De buitenste laag is een dubbele spierlaag die ervoor zorgt dat de voedsel door de darm beweegt. De spieren trekken samen en ontspannen, hierdoor wordt de voedselbrij steeds een stukje vooruit geduwd.
Is het bindweefsel in je darm te slap, dan zorgen de mestcellen voor vrijlating van histamine en ontstekingsstoffen, hierdoor wordt het slijmvlies van de darmwand aangetast en verschrompelen de microvilli. De darmwand wordt vlakker en er ontstaan openingen waardoor afval en gifstof moleculen door het verslapte bindweefsel van darmwand kunnen dringen. Dit is een lekke darm.

Soepel maar stevig bindweefsel

Het bindweefsel is als het ware een sluis die voedings en afval/gifstoffen doorlaat. Is het bindweefsel te slap dan kan het bindweefsel de afvalstoffen niet goed afvoeren, de cellen in het bindweefsel raken vol met afval en gif en er kunnen geen nieuwe voedingsstoffen opgenomen worden. Zo heb je niet alleen een lekke darm, maar ook een tekort aan voedingsstoffen.
Voor het afvoeren van de afval en gifstoffen en het doorvoeren van voedingsstoffen moet het bindweefsel soepel zijn. Bindweefsel bestaat grotendeels uit vocht en collageen. Collageen is soepel maar rekt niet, het zorgt voor stevigheid. Daarnaast bevat bindweefsel ook elastische vezels, deze zorgen voor de soepelheid. De soepelheid verschilt per locatie in je lichaam, het ene deel is vrij taai, het andere deel heel soepel.
Je wilt dus stevig maar soepel bindweefsel, niet alleen om mcas en histamine intolerantie te verminderen maar ook ontstekingsziekten en auto-immuunziekten. Het is geen toeval dat deze aandoeningen vaak samen voorkomen.

Hoe maak je stevig en soepel bindweefsel?

Beweeg

Beweging houd het bindweefsel soepel waardoor afval- en gifstoffen afgevoerd kunnen worden en voedingsstoffen opgenomen. Beweeg iedere dag minstens een half uur, al is het maar een blokje om wandelen, maar beweeg.

Massage

Je kunt een bindweefselmassage doen door je lichaam licht te masseren. Doe vooral geen diepe massage want als je bindweefsel verslapt is komen de mestcellen in beweging en zullen ze histamine vrijlaten.

Enzymen

Zorg voor voldoende enzymen, deze zorgen voor transport van de afval en gifstoffen en voor transport van de voedingsstoffen naar de lymfevaten, bloed en uiteindelijk naar de lever. Enzymen worden in je speeksel, alvleesklier en lever geproduceerd. Voor je speeksel enzymen heb je een alkalische omgeving nodig, voor de alvleesklier en lever een zure omgeving (maagzuur). Heb je te weinig maagzuur dan produceren de alvleesklier en lever te weinig enzymen. Je kunt ook enzymen via de voeding binnenkrijgen, de meeste enzymen zitten in rauwe voeding. Enzymen zijn aminozuren gekoppeld aan vitaminen of mineralen en dierlijke producten bevatten meer eiwitten dan plantaardige producten en bevatten dus ook meer enzymen. Als het je niet lukt om je lichaam van voldoende enzymen te voorzien, kun je een supplement nemen met spijsverteringsenzymen, ik adviseer om een supplement te nemen waar ook DPP-IV enzymen in zitten. Er zijn daarnaast nog stofwisselingsenzymen en voedingsenzymen.

Ontgiften

Het is verstandig om je lichaam te ontgiften zodat het bindweefsel opgeruimd wordt van afvalstoffen, de lever schoon wordt en het lymfevocht alle stoffen goed kan vervoeren. Doe dit onder begeleiding, want als je lichaam zwaar vervuild is kun je je lichaam te zwaar belasten met een strenge detox en kun je dus ook zware ontgiftingsverschijnselen krijgen.

Bouillon

Heb je alleen ontstekingen of een auto-immuunziekte dan kun je het beste een bouillon maken getrokken van botten, en dan het liefst visgraten omdat deze minder schadelijke stoffen bevatten. (antibiotica, groeihormoon, e.a.)
Heb je MCAS of histamine intolerantie, dan is de lang getrokken bottenbouillon een probleem, deze bouillon bevat veel histamine en veroorzaakt vaak een reactie. Wat je kunt proberen is eerst te beginnen met een bouillon van vlees getrokken en dan niet langer dan een uur trekken. Je drinkt dan veel van deze bouillon die gevuld is met groenten.
Als de darmwand herstelt is kun je overstappen op bottenbouillon. Het kan zijn dit hier enkele maanden overheen gaan.

Collageen

De reden dat bottenbouillon zo helend werkt is dat er veel collageen in zit. Collageen is de stof die zorgt voor elasticiteit en stevigheid. (Gelatine is collageen wat verhit is geweest.). Je bindweefsel bestaat grotendeels uit collageen. Als je geen bottenbouillon kunt of wilt gebruiken (bijvoorbeeld omdat je vegetarisch eet), kun je collageen in poedervorm nemen.
Great Lakes is een goed merk en is gemaakt van botten van grasgevoerde koeien.
Ergomax is ook een goed merk, deze poeder is gemaakt van kabeljauw graat.
De kabeljauw versie wordt het best opgenomen en zal je bindweefsel sneller herstellen, maar omdat deze dus van kabeljauw gemaakt is zijn er ook mensen die er op reageren ondanks dat het een hydrolysaat poeder is. Lees hieronder waarom de hydrolysaat vorm belangrijk is.

De minste kans op reactie is bij Great Lakes gehydrolyseerd rundercollageen poeder. Er zijn maar heel weinig mensen die slecht reageren op collageen poeder, dit komt omdat je mestcellen reageren op eiwitten in voeding, eiwitten bestaan uit aminozuren of als er een heel hoge oxalaat belasting is.
Nu bestaat collageen ook uit aminozuren maar collageen poeder is gehydrolyseerd, dit betekent dat de aminozuren van elkaar los zijn gemaakt. De mestcellen zien de poeder niet als eiwit, maar als losse aminozuren, hierdoor zal het niet reageren.
Is er veel oxalaat stapeling dan kan je lichaam reageren op hydroxyproline als er een vitamine B6 tekort is.. Dan kun je beter glycine als supplement gebruiken. Een vitamine B6 tekort kan ontstaan door een tekort aan vitamine B1, ofwel thiamine. Er komt dan wel genoeg B6 binnen, maar kan niet worden gebruikt omdat thiamine essentieel is voor het gebruiken van de andere B-vitaminen.
Is het glutamaat gehalte verhoogd, dan kun je reageren op het hoge glutamaat in collageenpoeder.

Vegetarisch of Vegan Collageen

Eet je vegetarisch of veganistisch dan is het belangrijk om te weten dat collageenpoeder gemaakt is van botten van grasgevoerde koeien, varkens of van visgraten. Er is geen plantaardige vorm van collageen die je lichaam op kan nemen. Het beste wat je kunt doen is te zorgen dat je lichaam voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt om sterk bindweefsel te kunnen maken. Dit is een langere weg dan direct collageen poeder in te nemen, maar het kan wel.

Let op de volgende voedingsstoffen:
Aminozuren: proline, lysine en arginine.
Vitaminen: A, B2 en C.
Mineralen: koper, zink, mangaan, magnesium en zwavel.
Flavonoïde Anthocyanine (rood gekleurde groenten en fruit).
Kijk voor een uitgebreide uitleg over vegetarisch/vegan eten op deze website.

Ondersteunende voedingsstoffen voor bindweefsel

De vloeistof waarin de collageenvezels zich bevinden bevat belangrijke stoffen die zorgen voor het herstel van de collageen en het lichaamswater. Ze zorgen o.a.voor het vasthouden van water en opbouw van kraakbeen.

Thiamine / Vitamine B1

In dit artikel kun je lezen waarom thiamine zo belangrijk is. In het kort zal ik het hier uitleggen: thiamine is de ontstekingsvonk, zonder deze vonk werken andere B-vitaminen niet. Als er een tekort is aan B-vitaminen ontstaan er allerhande problemen in het lichaam. Een thiamine tekort wordt in verband gebracht met zo goed als alle comorbiditeiten van MCAS, waaronder slap bindweefsel.
Op de website Ehlers Danlos Perspectives vond ik een onderzoek uit 2020 waarbij gekeken werd of een hoge dosis thiamine helpt bij de neurologische klachten bij Ehlers-Danlos, fibromyalgie en ME/CVS. 55 patiënten met het prikkelbare darm syndroom kregen een hoge dosering. 66,5 % had grote verbetering, 5,5% wat minder groot, 14,5% geen verbetering, 5,5% voelde zich slechter (waarom dat zo kan zijn lees je in dit artikel). De meeste positieve verbeteringen waren minder vermoeidheid, hersenmist en malaise.

Glucosamine

Glucosamine Is de voorloperstof van hyaluronzuur, glycolipiden, glycosaminoglycanen, proteoglycanen en glycoproteïnen. Deze stoffen zijn essentieel voor een gezond bindweefsel, maar ook voor gezonde kraakbeen, pezen en ligamenten. Kies een glucosamine gemaakt van maïs, niet van schaaldieren, in verband met een eventuele allergische reactie. De vorm die uit schaaldieren wordt verkregen, N-Acetyl-D-Glucosamine, wordt wel beter opgenomen.

Chondroïtine

Chondroïtine (als chondroïtinesulfaat) is een bestanddeel van glycosaminoglycanen. Het werkt ontstekingsremmend en versterkt de werking van glucosamine. Als je de twee supplementen samen neemt zorg dan dat je twee keer zoveel glucosamine neemt als chondroitine. 2:1

Zwavel/ MSM

Zwavel is de belangrijkste stof voor de aanmaak van collageen, zonder zwavel: geen collageen. Als je ouder wordt daalt de hoeveelheid zwavel in je lichaam. Het is dan verstandig om dit te supplementeren als je mestcellen overactief zijn of als je lichaam ontstekingsgevoelig is door een hoog histamine gehalte. Zwavel werkt namelijk ontstekingsremmend en stimuleert de lever om gal af te scheiden, daarnaast verbetert het de cel doorlaatbaarheid waardoor glucosamine beter opgenomen kan worden.
In ons lichaam en in voeding vind je zwavel in de vorm van MethylSulfonylMethaan (MSM). Het is verstandig om veel voeding met MSM te eten, ik adviseer dan ook altijd veel kool en eidooiers te eten. Eidooier bevat cysteine wat een van de beste bronnen van MSM is. Prei, ui en knoflook bevatten ook zwavel en rundvlees. Daarnaast kun je eventueel een supplement met MSM nemen, de poedervorm vind ik zelf het fijnst.

Vitamine C

Voor de aanmaak van collageen is vitamine C essentieel, het ondersteunt de enzymen die zorgen voor de stabiliteit van collageen.

Mangaan

Mangaan is nodig voor de synthese van proteoglycanen, het zorgt ook dat vitamine C goed werkt. Als je veel calcium, ijzer of zink inneemt, verlaagt dit de mangaan. Mangaan zelf verlaagt koper en koper verlaagt histamine. Let hier dus goed op de verhoudingen.

Silicium

Silicium is onderdeel van het bindweefsel en het helpt het enzym proli hydroxylase voor de collageensynthese.
Gebruik organische silicium, dit wordt het best opgenomen.

Bronnen:

https://www.battlingbartonellosis.com/post/bartonella-and-connective-tissue-disorders
https://www.ahajournals.org/doi/pdf/10.1161/atvbaha.121.315900
https://www.hormonesmatter.com/thiamine-deficiency-causes-problems/
https://rarediseases.info.nih.gov/diseases/12342/undifferentiated-connective-tissue-disease
https://www.edsperspectives.com/high-dose-thiamine
https://nl.wikipedia.org/wiki/Matrixmetalloprotease
https://www.battlingbartonellosis.com/post/neurologic-manifestations