Akkermansia muciniphila zijn gunstige darmbacteriën die je darmwand versterken en immuunsysteem in balans houden. Bij histamine intolerantie en MCAS is er sprake van een verstoorde darmflora. Akkermansia muciniphila is een vrij nieuw ontdekte bacterie, pas in 2004 werd het voor het eerst geïdentificeerd en het blijkt enorm belangrijk te zijn. 

Bij mensen met veel intoleranties voor voedingsmiddelen en waar histamine intolerantie aanwezig is, zie je enorm lage aantallen Akkermansia muciniphila. Bij voedselintoleranties spelen TH3 cellen van het immuunsysteem een belangrijke rol. Als je darmwand verzwakt is en het darmslijmvlies aangetast, is er een tekort aan deze TH3 cellen. De Akkermansia is dus belangrijk om de darmwand te gezond te houden en zorgt zo er voor dat je voeding tolereert en je immuunsysteem in balans blijft.

Akkermansia Muciniphila  is een zelfvoorzienende bacterie

De meeste bacteriën, zoals de Lactobacillus en Enterococcen, twee van de grootste groepen in je darmen, leven van koolhydraten en een beetje eiwitten. De A. Muciniphila heeft niet direct voedsel nodig om te overleven.

A. muciniphila behoort tot de phylum (een classificatie van bacteriën) Verrucomicrobia. Het is zelfs het enige type van dit specifieke phylum dat in menselijke fecale monsters wordt gevonden. Bij gezonde personen is de overvloed ervan hoog, goed voor maximaal 4% van je darmbacteriën.

Gezonde mensen hebben voldoende van deze bacteriën, maar mensen met prikkelbare darm, lekke darm of ontstekingsziekten als de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa hebben er minder.  Mensen met obesitas, diabetes type 2 en pre-diabetici (insulineresistentie) hebben doorgaans lagere niveaus dan gezonde mensen.

Waar leeft A. Muciniphila van?

A.muciniphila gebruikt het darmslijmvlies (mucine) als voeding. Het mucine is eiwit- en suikerrijk en vormt een gelcoating op de darmwand. Vandaar ook de naam van deze bacterie: Akkermansia komt van de ontdekker: microbiële ecoloog Antoon DL Akkermans, en muciniphila betekent ‘voorkeur voor mucine’.  De bacteriën gebruiken dus je slijmvlies voorraden, het voordeel hiervan is dat deze bacterie ook gedijt als je niets eet. Zoals bij een vastenkuur.

Het nadeel is dat als je geen of haast geen slijmvlies in je darmen hebt, bijvoorbeeld door een FUT2 genmutatie, deze bacterie ook niet overleven. Daarnaast kunnen parasieten en schimmels het darmslijmvlies aantasten waardoor het afbreekt.

De Akkermansia breekt de mucinen af en zet ze om in vetzuren met een korte keten (SCFA’s), inclusief acetaat.

• Acetaat wordt gebruikt door andere nuttige bacteriën zoals Firmicutes om butyraat te maken
• Butyraat is een vitale energiebron voor de cellen in de darmwand.

Je darmwand is een complex filter dat wordt versterkt door A. muciniphila. Acetaat voedt bijvoorbeeld andere bacteriesoorten zoals Faecalibacterium prausnitzii, een lid van het Firmicutes-phylum. Deze twee bacteriën werken samen en daarom worden ze ook vaak samen onderzocht.

Je darmslijmvlies is een belangrijke grens tussen jou en microben (zowel goed als slecht). Daarom kan de slijmlaag op welke manier dan ook worden verstoord, dit kan leiden tot ontsteking en verhoogt het risico op infectie.

Metabole ziekten en darmgezondheid

Je darm speelt een belangrijke rol in het evenwicht tussen gezondheid en ziekte. Metabole ziekte is geen uitzondering. In feite worden een veranderde darmflora, ontsteking en een verstoring van de darmbarrière allemaal geassocieerd met de ontwikkeling van obesitas en diabetes type II.

Men is er nog niet uit wat nu specifiek de rol is van de Akkermansia bij obesitas en Diabetes type 2. Een aangetaste darmwand waardoor een lekke darm ontstaat zou hier heel goed een rol in kunnen spelen. Een lekke darm is een kenmerk van obesitas en dit hangt nauw samen met een dunner darmslijmvlies. A. muciniphila kan de slijmlaag herstellen en de darmbarrière functie verbeteren.

Hoe verhoog je Akkermansia?

De Akkermansia kun je verhogen door meer vezels te eten, prebiotische voeding. Het moeilijke is echter dat bij mensen met een verstoorde darmflora er ook vaak een groot tekort aan lactobacillus, bifidobacterium en enterococcen is waardoor de inname van veel soorten vezels klachten geven. Prebiotica met bijvoorbeeld inuline zorgt voor enorme winderigheid, dit is op zich niet schadelijk, maar wel genant. De beste manier is in dit geval het nuttigen van heel veel goed gare en gestoomde of gekookte groenten.

Een sterke probiotica gebruiken is ook essentieel om vezels te kunnen verwerken. De vezels zorgen ervoor dat de Akkermansia toenemen en de darmwand sterker en dikker wordt.

SCFA’s en Akkermansia Muciniphila

A. muciniphila produceert SCFA’s door mucine af te breken (als voeding), SCFA’s zijn Korte Keten Vetzuren (KKVZ): acetaat, propionaat, butyraat, valeraat en caproaat. Deze vetzuren zijn zeer gunstig voor de darmgezondheid. Ze geven de slijmbekercellen in de darmwand energie. De slijmbekercellen zijn verantwoordelijk voor het uitscheiden van mucinen, ofwel slijmstoffen. Dus meer energie betekent dat er meer mucine wordt geproduceerd.

Diabetes en Insulineresistentie

Metformine is medicatie wat gebruikt wordt bij diabetes type 2, het verlaagt het bloedsuikergehalte, het verhoogt ook het aantal slijmbekercellen. Dus samen leiden het verhoogde aantal bekercellen en de verhoogde mucine productie tot een dikkere darm slijmlaag en een goed onderhouden verdedigingssysteem van de darmbarrière. 

Een natuurlijke manier om deze slijmbekercellen te verhogen is het volgen van een proteinerijk dieet. Dit is een dieet met veel dierlijke eiwitten zoals eieren, vlees, vis, gevogelte en zuivel. Zie hier het onderzoek.

Er is ook een probiotica supplement met Akkermansia Muciniphila, deze probiotica is na lang wachten eindelijk op de markt gebracht met de gedachte dat het de strijd met diabetes en obesitas aan kan gaan omdat deze bacterien het regulatiesysteem van de stofwisseling van energie en glucose beheren. Er is aangetoond dat een gezonde hoeveelheid A. Muciniphila glucose tolerantie, insuline resistentie in vetweefsel en metabole stoornissen verbetert. Kijk hier naar de onderzoeken: (*) (*)

Volgens Dr. Afrin hebben alle mensen met MCAS en volgens Dr. Angela A.Stanton, schrijfster van het Migraine Protocol, alle mensen met migraine, insuline resistentie. En is migraine een metabole aandoening. De vraag is nu of MCAS, naast andere oorliggende oorzaken, ook een metabool probleem is, ik denk van wel.

Het is bekend dat heel veel mensen met histamine intolerantie een lekke darm hebben en darmklachten. Het herstellen van de darmwand en de bloedsuikerspiegel is erg belangrijk en lijkt ook nauw met elkaar verbonden te zijn.

Angst en Akkermansia Muciniphila

Zoals je hebt gezien is de A.Muciniphila essentieel voor de aan maak van SCFA’s, de korte keten vetzuren in de darmen. Het is bekend dat butyraat belangrijk is om de kalmerende neurotransmitter GABA te verhogen. Een tekort aan GABA zorgt voor een disbalans in neurotransmitters waardoor er teveel van de prikkelende neurotransmitter glutamaat ontstaat. Hierdoor kan er angst ontstaan. Angst is tegenwoordig het meest voorkomende psychiatrische probleem. De herstellen van de darmflora is essentieel. Dat kan met voeding in combinatie met probiotica met A.Muciniphila.

Kijk op deze link voor een lange lijst van onderzoeken die verwijzen naar A.Muciniphila en angst, maar ook andere psychiatrsche aandoeningen zoals autisme en Alzheimer.

Voedingsmiddelen die de A.Muciniphila bacteriën verhogen

Polyfenolen verhogen A. Muciniphila

Groenten en fruit bevatten veel polyfenolen, het zijn de stoffen die de groenten en fruit kleur geven en elke kleur heeft zijn eigen werking. Polyfenolen kunnen de Akkermansia verhogen en zo het darmslijmvlies herstellen. We weten allemaal dat het eten van veel groenten en fruit is gekoppeld aan een betere gezondheid en een lager risico op ziekten. Deze voedingsmiddelen bevatten natuurlijke stoffen waar ons lichaam goed in is, zoals polyfenolen.

Bekende polyfenolen die gebruikt worden om de histamine klachten te verlagen zijn de flavonoïden luteoline, quercetine en kaempferol. Van quercetine is bekend dat het de darmwand kan helpen herstellen, je weet nu waarom: het verhoogt het aantal Akkermansia.

Cranberries zijn rijk aan polyfenol proanthocyaniden, de stof die groenten en fruit rood kleurt en is betrokken bij het verhogen van het aantal slijmbekercellen. Zo helpen cranberries en andere rode groenten en fruit om de bacteriën in je darmen te verbeteren. Als je insuline resistentie hebt is veel fruit eten niet zo’n goed idee in verband met suikers, je zou dan cranberry extract pillen kunnen gebruiken. Zure fruitsoorten als cranberry en granaatappels en bessen zijn, mits per dag ongeveer 50-100 gram, prima.

Veel polyfenolen worden slecht opgenomen door je lichaam, maar dat is niet erg, want hun belangrijkste functie is hun sterke antioxiderende werking. Dus omdat het lichaam moeite heeft om ze op te nemen, kan hun aanwezigheid je darmbacteriën rechtstreeks beïnvloeden.

Dit betekent dat nuttige bacteriën zoals A. muciniphila kunnen bijdragen aan de antioxiderende effecten waarvoor polyfenolen bekend zijn geworden. Het richten op de bacteriën in de darm kan dus de gunstige functie van de polyfenolen die je eet, verhogen.

EET DUS MEER POLYFENOLEN

Omega-3 vetzuren verhogen A.Muciniphila

Visolie is een omega-3 vetzuur wat goed helpt om ontstekingen te verminderen. Ook andere bronnen van omega-3 zoals lijnzaad en chiazaad hebben deze ontstekingsremmende werking, zij het in mindere mate omdat de dosering lager is en de plantaardige omega 3 DHA, nog omgezet moet worden in EPA, het werkzame vetzuur in het lichaam.

In één onderzoek kregen muizen verschillende diëten die uit verschillende vetten bestonden. De ene groep kreeg reuzel en de andere kreeg gedurende elf weken visolie en de resultaten zijn interessant.

In de met visolie gevoede groep nam de overvloed aan A. muciniphila toe, evenals hun overvloed aan Lactobacillus. Het tegenovergestelde gebeurde in de met reuzel gevoede muizen. Er werd een ontlasting van beide groepen afgenomen en vervolgens getransplanteerd in een nieuwe groep muizen.

Deze muizen hadden hun oorspronkelijke darm microflora al uitgeroeid door antibiotica. Eenmaal getransplanteerd met ofwel het fecale materiaal van de met reuzel gevoede of met visolie gevoede muizen, kregen ze allemaal een dieet bestaande uit reuzel gedurende drie weken.

In de muizen die de fecale transplantaties van met visolie gevoede muizen ontvingen, waren hun A. mucinaphila-waarden verhoogd en hadden ze verminderde ontsteking niveaus. Terwijl de muizen die de transplantatie ontvingen van de met reuzel gevoede muizen een hoge mate van ontsteking hadden.

Het soort voedingsvet dat je consumeert, kan dus ook een grote invloed hebben op de overvloed aan A. muciniphila in je darmen. Meer dan dat, het eten van de verkeerde soorten vet kan worden gekoppeld aan verhoogde niveaus van darmontsteking.

Proteinen verhogen A. Muciniphila

Uit onderzoek blijkt dat een dieet met veel proteinen de hoeveelheid acetaat in de dunne darm verhoogd. In de dikke darm zorgt dit dieet voor een lager aantal slijmbekercellen op het epitheel (de darmwand), maar meer in de plooien, (daar waar een lekke darm ontstaat), het slijmvlies neemt hier toe en dat niet alleen ook de genexpressie van de immunoglobuline die zorgt voor mestcelactivatie IL-6 neemt in lichte mate af.

Kortom..

A. Muciniphila is een recente ontdekking, maar nog steeds een interessante bacterie met een enorm potentieel. Het wordt aangetroffen in het maagdarmkanaal, met name in de dikke darm. Het wordt geassocieerd met magere individuen en daarom wordt aangenomen dat het een rol speelt bij het voorkomen van de ontwikkeling van metabole ziekten.

En, in tegenstelling tot sommige andere soorten bacteriën in je darm, gedijt het op de mucines die aanwezig zijn in de slijmlaag van je darmwand. Dus het kan overleven, zelfs als je aan het vasten bent. Wanneer het mucine afbreekt, komen SCFA’s vrij die door zijn bacterie buren kunnen worden gebruikt voor energie.

Akkermansia Muciniphila vind je niet in voedselbronnen, maar je kunt de overvloed in je darm vergroten door eiwitrijk en polyfenol rijk voedsel te eten, zoals fruit en groenten, vlees, vis, gevogelte, eieren en zuivel.

Daarnaast is er nu ook een probiotica supplement met A.Muciniphila. Het is op de markt gebracht omdat deze bacterie ook belangrijk is om bloedglucose gezond te houden en dus wordt het ingezet bij diabetes en insulineresistentie. Mail voor meer informatie over het supplement naar info@mestcelactivatiesyndroom.nl. Ik mag door de Nederlandse wetgeving geen link op deze website plaatsen.

Wil je weten of je voldoende Akkermansia Muciniphila hebt, neem dan contact en vraag naar de mogelijkheden voor laboratorium fecesonderzoek.

Kleurige histamine arme voeding

Kleur	Voeding	Polyphenol	Werking
Rood	appels, kersen, rode ui, rode kool, radicchio, rode paprika*, eikenbladsla	anthocyaninen, flavonoïden, fenolzuren, tannine, luteoline	ontstekingsremmend, antioxidant activiteit
Geel	golden delicious appels, gele ui, gele paprika*, maïs, gele wortels, meloen, gele tomaten, gele courgette	bioflavonoiden,hesperidine, rutine, naringenin, nobiletin	beschermt tegen maagzweren, helpt bloedsuiker reguleren
Oranje	abrikoos, perzik, carrots, nectarine, zoete aardappels, kurkuma, meloen, flespompoen	flavanolen, fenolzuur, hesperidine, circuminoiden, luteoline	ontstekingsremmend, antioxidant activiteit, beschermt het hart
Groen	appels, asperge, artisjok , boerenkool, bleekselderij, broccoli groene , courgette, kohlrabi, komkommer, olijfolie, paksoi, groene paprika*, , groene kool, sperziebonen, spruitjes, waterkers	flavonoïden, epigallocatechine gallate, isoflavonen, tannine, vitexin, luteoline	ontstekingsremmend, antioxidant activiteit, beschermt het hart
Blauw	blauwe bessen, zwarte bessen, pruimen	flavonoïden, procyanidinen, flavanolen, fenolzuur, stilbenen	antioxidant activiteit, voorkomt kanker, verlaagt cholesterol, verbetert stemming en cognitieve functie

Dit artikel is geschreven vanuit de visie van de schrijver. Het is bedoeld ter informatie en is geen medisch advies. Ga voor medisch advies naar uw (huis)arts. 

Lisa Goudzwaard is ervaringsdeskundige MCAS en wil mensen helpen hun lichaam en geest te begrijpen en hun zelfhelend vermogen, mentaal en lichamelijk te vergroten.

Bronnen:

https://atlasbiomed.com/blog/what-is-akkermansia/

Anhê, F. F et al. (2016). Triggering Akkermansia with dietary polyphenols: A new weapon to combat the metabolic syndrome?. Gut microbes, 7(2), 146–153.Belzer, C et al. (2017). Microbial Metabolic Networks at the Mucus Layer Lead to Diet-Independent Butyrate and Vitamin B12 Production By Intestinal Symbionts. American Society for Microbiology: 8(5).Caesar, R et al. (2015). Crosstalk Between Gut Microbiota and Dietary Lipids Aggravates WAT Inflammation Through TLR Signalling. Cell Metab: 22(4), pp 658-668.Dao, M, C et al. (2015). Akkermansia muciniphila and Improved Metabolic Health During a Dietary Intervention in Obesity: Relationship with Gut Microbiome Richness and Ecology. Gut.

de Vos, W, M. (2017). Microbe Profile: Akkermansia muciniphila: A Conserved Intestinal Symbiont that Acts as The Gatekeeper of our Mucosa. Microbiology: 163(5).

Derrien, M et al. (2017). Akkermansia muciniphila and its Role in Regulating Host Functions. Microbial Pathogenesis: 106, pp 171-181.

[Everard, A et al. (2013). Cross-Talk Between Akkermansia muciniphila and intestinal Epithelium Controls Diet-Induced Obesity. PNAS: 110(22), pp 9066-9071.

Geerlings, S, Y et al. (2018). Akkermansia muciniphila in the Human Gastrointestinal Tract: When, Where, and How? Microorganisms: 6(3).

Krishnan, A. (2016). Akkermansia muciniphila: What You Need to Know About this Bacterium. uBiome.

Naito, Y et al. (2018). A Next-Generation Beneficial Microbe: Akkermansia muciniphila. J. Clin. Biochem. Nutr: 63(1), pp 33-35.

Ottman, N et al. (2017). Pili-Like Proteins of Akkermansia muciniphila Modulate Host Immune Responses and Gut Barrier Function. PLOS One.

Pierre, J, F et al (2015). Cranberry Proanthocynaidins Improve the Gut Mucous Layer Morpohology and Function in Mice Receiving Elemental Enteral Nutrition. JPEN J Parenter Enteral Nutr: 37(3), pp 401-409.

Shin, N, R et al. (2013). An Increase in the Akkermansia spp. Population Induced by Metformin Treatment Improves Glucose Homeostasis in Diet-Induced Obese Mice. Gut: 63, pp 706-707.

Zhang, T et al. (2019). Akkermansia muciniphila is a promising probiotic. Microbial Biotechnology.